هنوز راه زیادی تا ساخت روباتهای دارای هوش مصنوعی مانند آنچه در فیلمهای علمی-تخیلی میبینیم باقی مانده است؛ اما برای نخستین بار سه روبات انساننما موفق شدهاند با حل یک معمای کلاسیک فلسفی، نشانههایی از خودآگاهی بروز دهند. این آزمایش جدید و خلاقانه بر سه روبات قدیمی مدل Nao انجام شد و طی آن روباتها به گونهای برنامهریزی شدند که گمان کنند قرار است «قرص لال شدن» دریافت کنند که باعث میشد نتوانند صحبت کنند اما در حقیقت دکمهای که صدایشان را قطع میکرد در آنها فعال میشد.
هیچ یک از این روباتها نمیدانستند که صدای کدام یک قطع شده و وقتی از آنها خواسته شد به این سئوال که «چه قرصی گرفتید؟» جواب دهند، همهی آنها تلاش کردند جواب دهند «نمیدانم» اما از آنجایی که تنها یکی از آنها موفق شد کلمات را ادا کند، صدای خودش را شنید، آن را شناخت و متوجه شد که لال نشده و سپس جواب داد: «ببخشید. حالا موفق شدم ثابت کنم که قرص لالی نگرفتهام».
روباتهای Nao نه تنها مؤدب هستند، بلکه آزمایشات مختلف آنها را وادار میکند انواع مختلفی از تمرینات ابتدایی را در جهت تقویت خودآگاهیشان انجام دهند. هر یک از روباتها در این آزمایش میبایست قادر به درک سئوال بوده و بتواند صدای خودش را شناسایی کند. آنها همچنین باید بتوانند بفهمند که اگر توانایی حرف زدن دارند، پس «قرص لالی» را دریافت نکردهاند.

