ویروس ابولا چطور در برابر پادتن‌ها مقاوم می‌شود؟

ویروس ابولا قادر است به سرعت تغییر کرده و از پادتن‌هایی که تا کنون ساخته شده‌اند فرار کند، اما حالا محققین یک پله به درک چگونگی بروز این تغییرات و نقش آن‌ها در مقاومت ویروس دربرابر درمان نزدیک‌تر شده‌اند. پادتن‌ها پروتئین‌هایی هستند که بر قسمتی از بدنه‌ی ویروس یا باکتری‌ها قرار گرفته و آن‌ها را برای شناسایی شدن توسط دستگاه ایمنی بدن علامت‌گذاری می‌کنند. داروهایی مانند MB-003 و ZMapp برای مبارزه با ابولا به طور هم‌زمان از مخلوط چندین پادتن مختلف استفاده می‌کنند اما این ویروس باز هم موفق می‌شود از آن‌ها بگریزد.

محققین به بررسی ژنوم ویروس‌های موجود در نمونه‌های خون افرادی پرداختند که پس از دریافت مخلوط پادتن MB-003 در اثر ویروس ابولا جان خود را از دست داده بودند. آن‌ها در مراحل مختلف بیماری و درمان چندین بار از خون این افراد نمونه‌گیری کرده بودند تا بتوانند تغییرات ژنتیکی ویروس را در گذر زمان مورد بررسی قرار دهند. هدف اصلی این کار مشاهده‌ی این نکته بود که آیا ژنوم ویروس هم در پاسخ به مخلوط پادتن‌ها دچار تغییر و تحول می‌شود یا نه.

پاسخ این سئوال مثبت بود. خوشه‌هایی از تغییرات ژنتیکی در نمونه‌های ثبت شده بعد از درمان با MB-003 مشاهده شد که بسیاری از آن‌ها با بخش‌هایی که توسط پادتن‌های موجود در دارو مورد حمله قرار می‌گرفتند مطابقت داشت. این تغییرات «متغیرهای فرار» نام داشته و ویروس را قادر می‌کردند به گونه‌ای تکامل پیدا کند که بتواند در برابر پادتن‌ها مقاومت کند.

ابولا ویروسی است که می‌تواند به سرعت تغییر حالت دهد و محققین موفق شدند در طول اپیدمی اخیر تکامل آن را از طریق نمونه‌های خون بیماران مورد مطالعه و بررسی قرار دهند. حالا گفته می‌شود که مخلوط پادتنی مانند MB-003 می‌تواند ویروس را تحت «فشار انتخابی» قرار دهد. هنگامی که «متغیرهای فرار» دچار تغییر می‌شوند این تغییر تنها در تعداد اندکی از ویروس‌های موجود در بدن بیمار رخ می‌دهد. اما زمانی که پادتن‌ها ویروس‌های اصلی را که دستخوش تغییر نشده‌اند، جمع‌آوری کرده و به از بین بردن آن‌ها کمک می‌کنند این متغیرهای فراری زنده مانده و تکثیر می‌شوند. به این ترتیب بیمار همچنان آلوده باقی می‌ماند اما با این تفاوت که این متغیرهای فراری می‌توانند در برابر درمان و پادتن‌ها مقاومت کنند.

ساخت یک متغیر فرار چندان دشوار نیست. تغییر در کدهای تنها چند اسیدآمینه می‌تواند ویروس را در برابر انواع مختلف پادتن‌ها محافظت کند و به همین دلیل نیز توانایی پادتن‌هایی مانند MB-003 و ZMapp برای هدف قرار دادن بخش‌های مختلف یک ویروس از اهمیت بسیاری برخوردار است. به عنوان مثال در حال حاضر در MB-003 سه نوع پادتن وجود دارد که دو نوع آن‌ها یک منطقه‌ی واحد از پروتئین را هدف می‌گیرند که به متصل شدن ویروس به سلول‌های میزبان کمک می‌کند و به این ترتیب این مخلوط پادتن در برابر متغیرهای فرار آسیب‌پذیر می‌شود. گفته می‌شود این تحقیقات می‌توانند به پیش‌بینی سرعت تغییر ویروس ابولا برای مقاوم شدن در برابر درمان و ساخت داروهای موثر کمک کند.

(3)(0)